NVVE actueel, 6 januari 2025.
Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van 113 zelfmoordpreventie en Expertisecentrum Euthanasie. Onderzoekster Lizanne Schweren van 113 vermoedt dat kunnen praten over een doodswens, juist weer kracht geeft om het leven aan te kunnen.
Deze conclusie sluit aan bij het pleidooi van de NVVE om altijd een open gesprek aan te gaan over een doodswens.
Voor het onderzoek werden de euthanasieverzoeken van jongeren tot 24 jaar in de periode 2012-2021 bij Expertisecentrum Euthanasie onderzocht. Dat waren in totaal 397 aanvragen vanwege psychisch lijden (waarvan 353 unieke aanvragen; soms werd er twee keer een verzoek ingediend). Twaalf jongeren kregen in deze periode euthanasie; dat komt neer op drie procent van het totaal. 47 procent van de aanvragen werd ingetrokken en 45 procent afgewezen omdat niet aan de criteria werd voldaan. Zeventien aanvragers overleden door suïcide. Het integrale onderzoek is gepubliceerd in het vaktijdschrift JAMA Psychiatry (Engelstalig).
Meestal vrouwen
Behalve dat een euthanasieverzoek van een jongere zelden daadwerkelijk tot euthanasie leidt, laat het onderzoek ook zien dat het meestal jonge vrouwen zijn die een euthanasieverzoek doen: in driekwart van de gevallen. Zij hebben vaak een lange geschiedenis in de jeugdzorg en ggz en deden meestal meerdere zelfmoordpogingen. Vermoed wordt dat het feit dat het meestal vrouwen zijn die een euthanasieverzoek doen, komt doordat zij makkelijker over psychische problemen praten dan mannen.
Praten geeft verlichting
Onderzoekster Lizanne Schweren van 113 zelfmoordpreventie zegt op de site van 113 dat zij denkt dat het door jongeren kunnen praten over een doodswens met hulpverleners die hun verzoek serieus nemen, al veel verlichting kan geven. Schweren: ‘Er is een enorme behoefte bij jonge mensen die een doodswens hebben om daarover te praten. Ook Sonja Kersten, bestuurder bij Expertisecentrum Euthanasie, zegt in datzelfde artikel: ‘Euthanasie bij jonge hulpvragers is uitzonderlijk. Het zijn complexe en intensieve trajecten, waarbij het lukt om verreweg de meeste mensen aan deze kant van het leven te houden.’
Relatie euthanasieverzoek-suïcide
Schweren pleit voor meer onderzoek naar hoe euthanasieverzoeken zich verhouden tot suïcides. Het vermoeden is dat bij een euthanasieverzoek meestal sprake is van een weloverwogen aanvraag, terwijl suïcides vaker impulsief ingegeven zijn. Schweren: ‘Over verschillende soorten doodswensen, en hoe die samengaan of juist niet, is nog heel weinig bekend. Daarom is het heel belangrijk om elke doodswens serieus te nemen. En het is belangrijk dat er méér onderzoek gedaan wordt.’
Open gesprek
NVVE-bestuursvoorzitter Fransien van ter Beek schreef eerder in een opinieartikel in Trouw naar aanleiding van de actuele discussie over euthanasie bij psychisch lijden: ‘Alleen al het kunnen voeren van het open gesprek, waarbij niet wordt gestuurd op een uitkomst (levenshulp of stervenshulp), zorgt er vaak voor dat de nood wegebt. Mensen in psychische nood krijgen vaak juist lucht doordat hun wens serieus genomen wordt en dat euthanasie als optie bespreekbaar wordt.’
Bespreking onderzoek Schweren in Trouw
Susan Wichgers schrijft in Trouw dit artikel over het onderzoek van Lizanne Schweren. 3 januari 2025